Przyznano nagrodę...

Szanowni Państwo,

Miło nam poinformować, iż

Laureatem Nagrody im. Wacława Felczaka i Henryka Wereszyckiego
przyznanej przez Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Krakowie
i Wydział Historyczny Uniwersytetu Jagiellońskiego
ufundowanej przez Wydawnictwo Literackie (2005 rok)

Został

Vasilij Melik

Za książkę:

Słoweńcy 1848-1918 (Slovenci 1848-1918),
(Wydawnictwo Litera, Maribor 2002)


Uzasadnienie Nagrody:

Profesor Melik to najwybitniejszy współczesny historyk słoweński, a zarazem nestor słoweńskiej historiografii. Nagrodzona praca daje obraz jego dorobku naukowego, dając przegląd dziejów Słowenii na przestrzeni XIX wieku. Jury chciałoby, by dzieje Słowenii zostały bardziej w Polsce spopularyzowane. 

O książce:

Słoweńcy 1848-1918 — Książka zawiera 57 artykułów i rozpraw naukowych jednego z najwybitniejszych słoweńskich historyków czasów nowożytnych, który w ciągu blisko 50 lat swej pracy położył ogromne zasługi w badaniach i popularyzacji wiedzy z zakresu historii Słoweńców w XIX wieku. W szczególności interesowały go wydarzenia polityczne okresu, w którym kształtował się nowoczesny naród słoweński, a więc druga połowa XIX w. Prace Prof. Melika- tu po raz pierwszy zebrane w jednym tomie- dostarczają fundamentalnej wiedzy o historii Słoweńców i zamieszkanych przez nich ziem od rewolucji 1848 roku do upadku monarchii habsburskiej w r. 1918. Wybór , którego dokonał Viktor Vrbnajk jest logiczny i przemyślany; zamieszczone w tomie prace tworzą tematycznie i chronologicznie jedną całość. Większość zebranych w książce rozpraw dotyczy problematyki słoweńskiego ruchu narodowego i kształtowania się słoweńskiej świadomości narodowej. W tej dziedzinie V. Melik nie tylko w sposób istotny uzupełnił dokonania swoich poprzedników, ale również dokonał rewizji przedstawionego przez nich obrazu słoweńskiego ruchu narodowego. W swych pracach potrafił ustrzec się od swoistego partykularyzmu występującego nierzadko w syntezach słoweńskich, ale także „slovenocentryzmu”, poświęcając np. sporo uwagi działalności tzw. „niemieckiego stronnictwa” na ziemiach słoweńskich. 

O autorze:

Vasilij Melik  Ur. 17 I 1921 r. w Ljubljanie, tam pobierał naukę ( matura w klasycznym gimnazjum w r. 1939 ). W r. 1943 ukończył studia z historii i literatury porównawczej. Od r. 1947 asystent w Instytucie Historii Uniwersytetu w Ljubljanie. Doktorat z nauk historycznych w r. 1959, od tego momentu docent na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu. w Ljubljanie. Od r. 1969 prof. nadzw. tegoż uniwersytetu, a od 1974 prof. zw. Wykładał historię Słoweńców od XVIII w. do I wojny światowej. W r. 1991 przeszedł na emeryturę uzyskując tytuł „Zasłużonego Profesora”. W latach 1972-1974 prodziekan, a następnie do r. 1977 dziekan Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu w Ljubljanie. W r. 1997 powołany na członka zwyczajnego Słoweńskiej Akademii Nauk (SAZU)

Główne zainteresowania naukowe Prof. Melika koncentrują się wokół historii Słoweńców w XIX w. i na początku XX w.. Zajął się między innymi historią wyborów na ziemiach słoweńskich, ważnym zagadnieniem politycznym i społecznym w historii monarchii habsburskiej w ostatnich dziesięcioleciach jej istnienia. Tej problematyce poświęcił swoją pracę doktorską: Volitve na Slovenskem 1861-1918 (1965). Za tę właśnie książkę, przetłumaczoną na język niemiecki, Prof. Melik otrzymał w roku 1997 prestiżową austriacką Nagrodę A. Gindely i wysokie odznaczenie . Zajmował się ponadto dziejami parlamentaryzmu w tym działalnością słoweńskich posłów w sejmach krajowych i wiedeńskiej Radzie Państwa. Jest autorem, wspólnie z Ferdo Gestrinem znakomitej syntezy dziejów Słoweńców od końca XVIII w. do roku 1918 : Slovenska zgodovina od konca osamnejstega stoletja do 1918 , pomyślanej przede wszystkim jako podręcznik. Prof. Melik przewodził w latach 60. i 70. XX wieku grupie historyków słoweńskich, która podjęła próbę przewartościowania słoweńskiej historii politycznej II połowy XIX w. Wyniki swych badań publikował w wielu wydawnictwach krajowych i zagranicznych. W ramach projektu European Science Foundation opublikował w roku 1993 porównawcze studium: Governements, Ethnical Groups and Political Representation. W swych pracach sięgał również do wcześniejszych epok: Średniowiecza, Reformacji, czasów Marii Teresy i Józefa II. W latach 1972-1999 był naczelnym redaktorem najważniejszego organu historyków słoweńskich : Zgodovinski časopis. Wykaz jego publikacji naukowych obejmuje 480 pozycji w 9 językach. W latach 1982-1985 był Przewodniczącym Stowarzyszenia Historyków Słoweńskich 


Nagroda honorowa

Przyznano także Nagrodę honorową dla książki "Terra Scepusiensis. Stan badań nad dziejami Spiszu", red. naukowa Ryszard Gładkiewicz i Martin Homza przy współudziale Michała Pułaskiego i Michala Slivki, Levoča – Wrocław 2003.


Uzasadnienie przyznania Nagrody Honorowej:

Książka jest przykładem bezprecedensowej współpracy historyków polskich i słowackich, bowiem w takiej skali nie było dotąd podobnego przedsięwzięcia w historiografii obu narodów. Tom stanowi pokłosie konferencji w Lewoczy, jest kompleksowym opracowaniem dziejów ważnego dla Polski i Słowacji regionu Spisza. Obejmuje ono dzieje Spisza od czasów najdawniejszych aż do współczesności. Stanowi pierwszy, ważny krok w przygotowaniu wielkiej syntezy dziejów Spisza, nad którą prace są już zaawansowane. Kapituła Nagrody uznała tę inicjatywę historyków słowackich i polskich za rzecz godną zwrócenia uwagi i postanowiła uhonorować redaktorów wspomnianej edycji...... Nagrodę Honorową.